Januari in Zweden

Deze maand begon eigenlijk pas het echte regelwerk dat bij emigreren komt kijken. Tot januari hebben we eigenlijk gewoon als toeristen in dit land geleefd. Alles begon met een personnummer, en dat konden we pas aanvragen zodra op z'n minst één van ons werk had. Het enige wat tot januari gelukt was, was een klantenkaart bij de supermarkt en een Zweedse simkaart voor een Zweeds telefoonnummer. Maar daar is inmiddels verandering ingekomen, al gaat het met vallen en opstaan. Ik praat jullie bij!

Bellen, formulieren invullen en nog wat bellen

Lunchwandeling

Martijn is voor een Zweeds bedrijf aan de slag gegaan, dus zodra hij zijn arbeidscontract had getekend zijn we begonnen met onze aanvraag voor de personnummers. De dag na de verhuizing had Martijn in de stad afgesproken met onze vorige verhuurder om de sleutels terug te geven. Omdat hij toch in de stad was, liep hij meteen maar even een kantoor van de Skatteverket (de Zweedse belastingdienst) binnen om te kijken of hij de aanvraag meteen kon starten. Samen met een medewerker vulde hij de juiste paperassen in en kreeg hij een lijstje met documenten die we bij onze aanvraag moesten meenemen. Twee dagen later meldden we ons met z'n tweeën en onze documenten (paspoorten, huwelijksakte, arbeidscontract etc.) weer bij de Skatteverket. Ik vulde het aanvraagformulier ook in (ik had nog geen arbeidscontract maar mocht op Martijns aanvraag meeliften) en dat was dat. Het was totaal onduidelijk hoelang het zou duren voordat we onze personnummers per post zouden ontvangen, dit kon weken tot maanden duren. Wij bleken een rechttoe-rechtaan case te zijn, want al twee weken later zaten er twee brieven van de Skatteverket in de brievenbus: YAY!

Weekend!

Ondertussen hing ik ook bijna dagelijks met onze vrienden van de Skatteverket aan de telefoon. Ik ben voor een Vlaams bedrijf gaan werken en zij hebben geen payroll in Zweden. Dit betekent dat ik als zzp'er voor ze aan de slag ga. Ik moest me dus in Zweden als zzp'er registeren. Waar al het regelwerk dat hierbij komt kijken me in Nederland al een uitdaging lijkt, werd het er in een land waarin je de regels niet kent en de formuleren veelal enkel in het Zweeds beschikbaar zijn niet makkelijker op. De eerste uitdaging was om het juiste formulier te vinden dat ik als buitenlander in Zweden zonder personnummer moest invullen om me als zpp'er te registreren. Na een gesprek van een uur dat ik in het Zweeds, Engels en Zuid-Afrikaans (vraag me niet hoe en waarom) heb gevoerd met een heel behulpzame mevrouw van de Skatteverket dacht ik het juiste formulier gevonden te hebben. Lang verhaal kort, ik heb heel veel formulieren ingevuld en heel veel telefoongesprekken gevoerd voordat ik daadwerkelijk het juiste formulier ingevuld en opgestuurd had. De Nederlandse Belastingdienst was overigens niet veel beter. Het opsturen van een formulier dat zou moeten aantonen dat ik geen belastingschulden in Nederland heb, bleek voor hen erg lastig. Niet omdat ik wél schulden heb, maar vooral omdat ze niet wisten welk formulier het moest zijn, hun systeem weigerde het in mijn digitale berichtenbox te plaatsen in plaats van het met een postduif richting Zweden te sturen en ik in de tussentijd ook nog verhuisde en mijn adreswijziging alles kruiste. Ook aan de Nederlandse belastingdienst zijn heel wat belminuten verspild zoals je begrijpt. Uiteindelijk ben ik in januari begonnen met werken zonder dat ik wist of ik aan het eind van de maand daadwerkelijk een factuur zou kunnen opsturen. Wonder boven wonder ontving ik een paar dagen voordat ik mijn factuur moest versturen weer een brief van de Skatteverket: ik was geregistreerd! Inmiddels heb ik mijn eerste factuur betaald gekregen, mijn voorlopige belastingaangifte gedaan (volledig in het Zweeds) en een BTW-nummer geregeld. Het kostte weer weer wat telefoontjes en (verkeerde) formulieren, maar het is allemaal gelukt!

Nog meer emigratie struggles

Weekend!

Ondertussen had Martijn zijn eigen project: een Zweedse bankrekening. Aangezien hij een Zweedse werkgever heeft, is het wel net zo fijn om een Zweedse bankrekening te hebben waarop hij in Kronen kan worden uitbetaald. Zeker aangezien de waarde van de Zweedse Kroon enorm aan het kelderen is en hij omgerekend in Euro's dus steeds minder salaris krijgt. Als inwoner uit de EU heb je in principe wettelijk gezien recht op een bankrekening in Zweden. Alle Zweedse banksystemen zijn echter ingericht op een aanvraag van iemand met een personnummer. De meeste banken weigeren je dus alsnog omdat het systeem het niet aankan. Hij is alle verschillende bankkantoren afgegaan, maar helaas zonder resultaat. Ondanks dat ze het wettelijk verplicht zijn, hebben ze hem overal de deur gewezen. Nu hoor ik je denken: jullie hebben toch inmiddels een personnummer? Ja, maar als je een personnummer hebt, moet je eerst een ID-kaart aanvragen en pas daarna kun je een bankrekening openen en een BankID aanvragen (BankID is een soort DigiD en heb je hier overal voor nodig). Een ID-kaart krijgen gaat ook niet bepaald vanzelf. We moesten hiervoor een afspraak maken bij één van de drie kantoren van de Skatteverket in het hele land (!) waar dit kan. Gelukkig bevond één van deze drie kantoren zich hier in Göteborg in de stad. Voorafgaand aan de afspraak moesten we geld overboeken naar een random bankrekening en tijdens onze afspraak zou dan gecheckt worden of het geld binnen was. Je raadt het al: het geld was uiteraard niet binnen (ondanks dat onze bankapp zei dat alles goed was gegaan). We maakten allebei een mugshot, de meneer achter de balie vulde alle benodigde gegevens in en zodra hij de betaling alsnog binnen zou zien komen, zou hij onze ID-kaarten aanvragen. Zou hij de betaling in de komende vijf dagen echter niet aantreffen dan werd onze case doorgestuurd naar Stockholm. Dat is net zo dreigend als het klinkt: in plaats van twee weken duurt het dan namelijk drie maanden voordat je je ID-kaart krijgt. Een dag later ontvingen we alsnog bericht van onze bank dat de betaling niet goed was gegaan. We boekten vanaf een andere bank het bedrag nogmaals over maar hadden er een hard hoofd in dat de betaling nog op tijd binnen zou komen. Aangezien we inmiddels meer dan twee weken verder zijn en nog geen bericht hebben gekregen dat we onze ID-kaarten kunnen ophalen, vrezen we het ergste. We zijn een 'Stockholm case' geworden. Niemand wil een 'Stockholm case' worden. Een ID-kaart, bankrekening en BankID zitten er dus voorlopig niet in.

Genieten van het Zweedse leven

Maar wat maakt het allemaal uit. We zijn allebei aan het werk, we vinden onze baan allebei superleuk en we wonen op een prachtige plek! Oftewel: het gaat nog steeds uitstekend met ons! In de weekenden genieten we enorm van deze prachtige omgeving, maken we lange wandelingen met Moke en worden we elke keer weer verrast door het verbluffend mooie landschap hier. Ook het wonen in de bewoonde wereld bevalt goed. We leren steeds meer buren kennen (dankzij Moke), hebben twee schatten van verhuurders en Martijn heeft zijn kantoor in de stad en kan weer gewoon lekker naar borrels en uit lunchen met collega's. Mijn kantoor is in Brussel, maar daar ben ik gelukkig ook al een paar dagen geweest om kennis te maken. We zijn deze maand ook weer lekker naar een concert geweest in de stad. José Gonzalez trad op in het theater (waar onze vorige verhuurder dan weer werkte, klein wereldje hier). Ondanks zijn misleidende naam is José deels Zweeds en komt hij hier uit de stad. Heel leuk om weer dit soort dingen te kunnen doen, dat hadden we in het bos stiekem best een beetje gemist.

Terugkijkend op januari bevalt ook het werkende leven ons uitstekend hier in Zweden. Het begint in de ochtend alweer wat eerder licht te worden en einde middag kunnen we de zon nog net onder zien gaan als we met Moke gaan wandelen. Oftewel: het einde van de koude, donkere Zweedse winter is in zicht! Maar voor nu zitten we eerst gewoon nog weer even in een dik pak sneeuw. Ook leuk!

Geniet nog even van wat foto's van de prachtige omgeving waarin we zijn terechtgekomen!